Tenzije na sjeveru Kosova nisu prevaziđene na način da obezbijede stabilnost već prizivaju kontinuiranu nestabilnost, kaže za Radio Slobodna Evropa Edward P. Joseph, predavač na vašingtonskom Univerzitetu Johns Hopkins i bivši zamjenik šefa misije OSCE-a na Kosovu.
“Možemo očekivati izvjesno zatišje neko vrijeme, sve dok Aleksandar Vučić ne zaključi da mu je opet potrebna kriza na Kosovu. On prije svega želi da sačuva polugu koju ima nad Kosovom, jer to održava njegovu moć”, kaže Joseph dodajući da sve dok se to ne shvati, neće biti progresa za Kosovo, samu Srbiju i njenu demokratiju i cijeli region.
“Te barikade, koje su na sreću uklonjene, samo su metafora, jer postoje ‘gigantske barikade’ između Srbije i Kosova. Tu su i ‘barikade’ u odnosima Srbije i Evropske unije (EU). Istovremeno, te ‘barikade’ služe kao ‘most’ između Srbije i Rusije”, ističe Joseph.
On smatra da postoje načini da se uklone te barikade, ali da SAD i EU ne žele da razmotre te opcije i da podliježu manipulaciji predsjednika Srbije Aleksandra Vučića.
Nakon devetnaest dana blokade infrastrukturnih pravaca, grupe Srba sa sjevera Kosova uklonili su barikade, podignute nakon hapšenja jednog od bišvih kosovskih policajaca srpske nacinalnosti Dejana Pantića.
Zahtjevima Srba se izašlo u susret, uključujući i onom o oslobađanju Pantića, osumnjičenog za učešće u napadu na Centralnu izbornu komisiju Kosova, koji je iz pritvora prebačen u kućni pritvor.
Slabost Zapada prema Vučiću i prije rata u Ukrajini
RSE: Da li se SAD i EU pribojavaju otvaranju još jednog kriznog žarišta s obzirom na to da se u Ukrajini vodi najveći rat u Evropi od Drugog svjetskog rata?
Joseph: Ne, to se ne može time objasniti jer se Zapad isto odnosio prema Zapadnom Balkanu i prije rata u Ukrajini. Pokazivao je slabost prema Vučiću i režimu na čijem je čelu.
Prethodni američki ambasador u Beogradu je izjavljivao, u vrijeme kada se Vučić sretao sa Putinom i kineskim predsjednikom Xi Jinpingom, da je Srbija politički i ekonomski lider u regionu.
RSE: Zašto je to tako?
Joseph: Odgovor je veoma jednostavan i elaboriran je u mom izvještaju u saradnji Johns Hopkins SAIS-a i Wilsonovog centra (From Crisis to Convergence) u januaru ove godine.
Sve se iz tog dokumenta pokazalo tačnim nakon ruske invazije na Ukrajinu 24. februara 2022. Razlog za to je poluga moći koju Srbija ima nad Kosovom. Riječ je o vještačkoj poluzi, pa samim tim i vještački izazvanoj posljednjoj krizi na sjeveru Kosova. Generalno je u pitanju vještačka dugotrajna kriza za koju postoje jasna rješenja koju građani Srbije i Kosova mogu da prihvate, kao što su i drugi narodi sa međusobnim sporovima prihvatali bolne odluke.
Jedino što se promijenilo poslije 24. februara jesu povećani ulozi. To znači da raste cijena dopuštanja ove manipulacije Aleksandra Vučića i nije ograničena samo na Balkan, jer Putin dovodi u pitanje cjelokupni evropski poredak, a Srbija promoviše taj izazov. Osim Sputnjika, odnedavno je dala dozvolu i za rad Rusije danas.
Vučić ponizio SAD na njihovom tlu sporazumom sa Rusijom
Također, Vučić je orkestrirao u septembru u Njujorku potpisivanje sporazuma o usklađivanju spoljne politike sa Rusijom tokom zasjedanja Generalne skupštine Ujedinjenih nacija.
Dakle, pred licem cijelog svijeta – i to neposredno nakon sastanka sa savjetnikom američkog predsjednika za nacionalnu bezbjednost Jakeom Sullivanom, a potom američkom državnom podsekretarkom Victorijom Nuland.
A onda je ponizio Bidenovu administraciju na njenoj teritoriji pred licem cijelog svijeta, jer je Srbija, i to kao evropska zemlja i kandidat za EU, potpisala sporazum sa šefom ruske diplomatije Sergejom Lavrovom, koji je inače pod američkim sankcijama.
