Na spomen-krstu u mjestu Janjila kod Bosanskog Petrovca je obilježena godišnjica zločina nad srpskim izbjeglicama tokom hrvatske vojne akcije Oluja. Prije tačno 28 godina, u preletu hrvatskog borbenog aviona MIG, bačena je bomba na kolonu, od koje je poginulo najmanje 12 osoba, među njima četvero djece, navode organizatori podsjećanja na žrtve stradale na Petrovačkoj cesti.
Nemamo veze s tim
Oko 200 hiljada prognanih Srba iz Hrvatske, te prema podacima Veritasa 1.869 poginulih i nestalih, među kojima je i 1.220 civila, rezultat su hrvatske vojne akcije Oluja, čiji je početak obilježavanja bio 4. augusta.
Prilikom centralnog obilježavanja u Prijedoru, te tokom posjete krajiškim Srbima u USK-u, srbijanski predsjednik Aleksandar Vučić je Oluju nazvao “najvećim etničkim čišćenjem u Evropi nakon Drugog svjetskog rata”, zaboravljajući na etnička čišćenja u BiH devedesetih.
S druge strane, Hrvatska Oluju doživljava kao odlučujuću pobjedu u Domovinskom ratu i govori o 681 poginulom civilu. Premda su bliže stavovima iz Hrvatske, Bošnjaci u USK-u se obično ne izjašnjavaju iako su pripadnici Petog korpusa učestvovali u Oluji na teritoriji naše zemlje.
– BiH je, u slučaju obilježavanja stradanja kolone izbjeglica iz Hrvatske u Bosanskom Petrovcu, u potpuno identičnoj situaciji kao što je Austrija u slučaju Bleiburga. Mi veze nemamo sa tim slučajem. Neko je teretio nekog za neke zločine, koje je taj neko ranije počinio u njegovoj državi, pa je u bijegu sustigao one druge na teritoriju neke druge države. Je l’ u koloni bilo tenkova, praga i vojnih vozila, naravno da jeste, ali to niko ne govori, naveo je predsjednik krajiškog NiP-a Halil Bajramović, dodajući da, ipak, izražava žaljenje zbog stradalih civila i djece u koloni.
Ovo su rijetke javno izrečene reakcije u USK-u, koje su se mogle čuti od političkih predstavnika Bošnjaka. A opštine naseljene većinom srpskim življem u Federaciji BiH (Bosanski Petrovac, Drvar, Glamoč i Grahovo) svakako se okreću Republici Srpskoj i Srbiji za pomoć i podršku, za koju dobijaju obećanja da će i dalje trajati.
– Dodatno ćemo da ulažemo novac u ove opštine i sve drugo što možemo kako bi ljudi živeli bolje, osećali se sigurnije i kako bi mogli da grade budućnost za svoju decu, izjavio je predsjednik Vučić tokom boravka u Petrovcu.
Jednaka posvećenost
S druge strane, na planu uspostave međudržavnih odnosa, ovakve godišnjice otkrivaju koliko se malo napredovalo.
Bratstvo manastira Visoki Dečani pozvalo je susjede u Hrvatskoj da im ovo bude povod za duboko razmišljanje o tragediji, o posvećenosti svim zajednicama i jednakosti u miru.
– Priznavanje zločina počinjenih tokom ovog tragičnog događaja, rad na pomirenju i pravdi, jedini je put naprijed, upozorili su iz Bratstva manastira, prilažući i brojke kako je tokom akcije Oluja uništeno i oštećeno 78 srpskih pravoslavnih crkava, oskrnavljeno 180 grobalja i spaljeno više od 25.000 srpskih domova.
