Na današnji dan 1950. godine, rođena je hrvatska pjevačica Josipa Lisac, originalna, jedinstvena, ekstravagantna diva i jedna od najboljih pjevačica regije.
Kao dijete izuzetnog muzičkog talenta već u 10. godini postala je članica Dječijeg zbora Radio-televizije Zagreb. Godine 1961., njihov zbor dobio je GRAND PRIX na takmičenju u Francuskoj, kao najbolji dječiji zbor na svijetu. Međutim, iako je odgajana u duhu klasične muzike, Josipa je vrlo brzo pokazala veliko zanimanje za rok muziku, te je 1967. postala glavni vokal rok-grupe “O'Hara”, a zatim grupe “Zlatni akordi”.
Sudbinski susret, prijateljstvo i ljubav s popularnim kompozitorom i pjevačem rok'n'rola Karlom Metikošem odredili su i muzički i životni put Josipe Lisac. Njihov prvi zajednički LP album iz 1973. godine “Dnevnik jedne ljubavi” ostao je do danas jedno od najboljih konceptualnih rok ostvarenja, antologija hrvatske i jugoslavenske diskografije. Zajedno su snimili 13 LP albuma i CD-a, s hitovima koji žive i danas: “O jednoj mladosti”, “Magla”, “Hir, hir, hir”, “Danas sam luda”, “Dok razmišljam o nama”, “Na, na, na”, “Ja bolujem”…
Osim toga, Josipa je pokazala svoj višestruki talent odigravši vrlo zapaženu i zahtjevnu ulogu djevojke Jane u prvoj hrvatskoj rok operi, autora Ivice Krajača, Karla Metikoša i Miljenka Prohaske: “Gubec-Beg”, koja je praizvedena 1975. godine. Najpoznatija i najizvođenija arija iz opere “Ave Maria” postala je neizostavni dio Josipinog koncertnog repertoara.
Tokom 1976. godine snimila je i džez album s velikanima svjetskog džeza naslova “Josipa Lisac & B.P. Convention big band international”, a u produkciji Boška Petrovića i Karla Metikoša. Potom je s Metikošem otišla na tri godine u SAD, gdje je snimala i sarađivala s vrhunskim američkim muzičarima, a plod te saradnje je album “Made in USA”, snimljen 1979. na hrvatskom i engleskom jeziku u studiju 55 u Los Angelesu za “Sounds Good Recordings”.
Po povratku u domovinu njena karijera je dostigla vrhunac; učestvovala je u dva američka filma: “Lost Hero” i “Dirty dozen”. Također se pojavila u hrvatskoj TV seriji “Smogovci”, te mnogim pozorišnim predstavama, uz brojne koncertne turneje i snimanja širom regije i Evrope.
Josipa je višestruka dobitnica nagrade Vokal godine, diskografske nagrade Porin i brojnih drugih nagrada.
Iznenadna smrt Karla Metikoša, 10. decembra 1991., kao i turbulentan početak devedesetih, bitno su promijenili kontekst Josipinog rada. Kroz godine koje slijede priredila je niz koncerata posvećenih Karlu.
Josipin album “Život” iz 2000. godine obilježio je savremeni zvuk i koketiranje s elektronikom, zahvaljujući saradnji s producentom i aranžerom Gojkom Tomljanovićem.
Kroz svoje brojne saradnje dolazila je u dodir s različitim muzičkim idiomima, a sve njene interpretacije krasi vrhunsko umijeće. Pjevala je i sevdalinke “Omer beže” i “Niz polje idu, babo, sejmeni”, koje je snimila uz ansambl Ratomira Petkovića, u Sarajevu 1974. godine.
Umro Sveti Valentin, u čiju čast se danas obilježava Dan zaljubljenih
269. – Umro Sveti Valentin, rimski svećenik i ljekar, u čiju čast se danas obilježava Dan zaljubljenih, odnosno Valentinovo.
869. – Preminuo slavenski prosvjetitelj Ćirilo, Grk iz Soluna, kome je rođeno ime bilo Konstantin, koji je sa starijim bratom Metodijem sastavio prvu slavensku azbuku – glagoljicu. On i brat su zauzimali visoke položaje u Bizantiji: Ćirilo je bio učitelj filozofije i bibliotekar u carigradskoj crkvi Svete Sofije (Aja Sofija), a Metodije visoki državni funkcioner. Bizantijski car Mihailo III ih je, na molbu moravskog kneza Rastislava, poslao u Moravsku da pripovijedaju hrišćanstvo među moravskim Slavenima. Misija je trebalo da osigura bizantijski utjecaj u tom dijelu Evrope.
1404. – Rođen Leon Batista Alberti (Battista), italijanski humanist, pjesnik, slikar, vajar, muzičar, arhitekt, pravnik, matematičar i kriptograf. Alberti je najraniji primjer polihistora, svestranog čovjeka renesanse (homo universale) koji se pokušavao izraziti na raznim poljima, prije Leonarda da Vinčija (Vinci).
1602. – Rođen Pjer Frančesko Kavali (Pier Francesco Cavalli), italijanski kompozitor, orguljaš i pjevač ranog baroknog perioda. Naslijedio je svog učitelja Klaudija Monteverdija (Claudio) kao dominantni i vodeći operski kompozitor sredine 17. vijeka.
Na Havajima ubijen engleski moreplovac i istraživač Džejms Kuk
1779. – Engleski moreplovac i istraživač Džejms Kuk (James Cook) ubijen je na Havajima u iznenadnom okršaju s otočanima. Na prvom putovanju od 1768. do 1771. riješio je tajnu Australije, oplovio Novi Zeland i utvrdio da je Nova Gvineja otok. Od 1772. do 1775. istraživao je otoke u Tihom okeanu, a na trećem putovanju od 1776. do 1779. prvi je oplovio obale Aljaske, istražio Beringov moreuz i otkrio Havaje.
1895. – U Londonu je premijerno izvedena komedija “Važno je zvati se Ernest” čuvenog irskog pisca Oskara Vajlda (Oscar Wilde), njegova posljednja drama i jedno od njegovih najznačajnijih djela.
1895. – Rođen je Maks Horkhajmer (Max Horkheimer), njemački filozof i sociolog, osnivač i vodeći mislilac Frankfurtske škole, kao i Kritičke teorije društva. U okviru društvenih istraživanja, Horkheimer se osvrnuo na autoritarizam, militarizam, ekonomske poremećaje, ekološku krizu i siromaštvo masovne culture, koristeći se filozofijom historije.
1912. – Rođen jugoslavenski istraživač i putopisac mađarskog porijekla Tibor Sekelj, učesnik ekspedicija širom svijeta. Napisao je mnoštvo putopisa i udžbenik za jezik esperanto. Djela: putopisi “Oluja nad Akonkagvom”, “Osvojenje vrhova”, “Kroz zemlju Indijanaca”, “Putovanje izvan vremena”, “Nepal otvara vrata”, “Gdje civilizacija prestaje”, “Karavana prijateljstva”, roman “Nađena sreća”, knjiga za djecu “Kumenana” (prevedena na 16 jezika).
1913. – Rođen Vladimir Muljević, prof. emeritus, prvi hrvatski doktor elektrotehničkih nauka i pionir elektrotehnike i računarstva. Objavio je približno 450 naučnih i stručnih priloga, knjiga, udžbenika i univerzitetskih skripti, a sastavio je, objavio ili uredio i nekoliko rječnika iz područja mjerenja, automatske regulacije i automatizacije.
Rođen Relja Bašić, jedan od najboljih glumaca regije svih vremena
1923. – U Splitu je rođen Miljenko Smoje (1923.- 1995.) hrvatski novinar, književnik i televizijski scenarist. Pisao je putopise, scenarije, reportaže i satire o običnom čovjeku i savremenom životu. Objavljivao je na Radio Splitu, u “Slobodnoj Dalmaciji”, “Vjesniku” i “Feral Tribuneu”.
1930. – Rođen Relja Bašić, jugoslavenski i hrvatski pozorišni, filmski i televizijski glumac i reditelj. Bio je jedan od najboljih glumaca regije svih vremena. U svojoj bogatoj umjetničkoj karijeri Bašić je odigrao 3.766 predstava, snimio 137 što domaćih što inozemnih filmova, potpisao 26 režija, osnovao i trideset godina vodio putujuće pozorište “Teatar u gostima”, a regionalnoj javnosti najviše je ostao upamćen po ulozi šarmantnog gospodina Fulira iz filma “Tko pjeva zlo ne misli”.
1946. – Na američkom univerzitetu “Pensilvanija” počeo je da radi “elektronski mozak”, odnosno kompjuter, koji je označen skraćenicom ENIAC (Elektronski numerički integrator i kompjuter).
1951. – Rođen Kevin Kigen (Keegan), bivši engleski fudbalski reprezentativac i trener, jedan od najboljih engleskih fudbalera svih vremena.
1961. – Na Univerzitetu u Kaliforniji prvi put je sintetiziran element 103, lorencijum, posljednji element iz skupine aktinoida.
1998. – Miroslav Tadić i Milan Simić predali su se dobrovoljno Međunarodnom sudu za ratne zločine u Hagu. To su bili prvi optuženi za ratne zločine počinjene tokom ratova na prostoru bivše SFRJ 1991.-‘95. koji su se dobrovoljno predali Haškom sudu.
2003. – Tužilaštvo Haškog tribunala otpečatilo je optužnicu protiv lidera Srpske radikalne stranke Vojislava Šešelja za zločine protiv humanosti, počinjene u BiH i Hrvatskoj od 1991. do 1993. godine.
2015. – Umro Franjo Mihalić, jugoslavenski atletičar-dugoprugaš, reprezentativac i trener. Najveći uspjeh ostvario je na Olimpijskim igrama u Melburnu 1956. godine, kada je osvojio srebrenu medalju u maratonu rezultatom 2:26:32.
Izvor: Avaz
